ในปัจจุบันมีผักปลอดสารพิษออกมาจำหน่ายอย่างมากมาย โดยในท้องตลาดจะมีตราหรือสัญลักษณ์ที่บ่งบอกที่มาของผลิตภัณฑ์เพื่อให้ผู้บริโภคมั่นใจในสินค้าที่ซื้อไป และต่อไปนี้คือมาตรฐานและขั้นตอนในการขอใบรับรองซึ่งได้กำหนดไว้ดังนี้

• แหล่งน้ำต้องมาจากแหล่งสะอาด ไม่มีสิ่งเจือปน
• ไม่มีสารปนเปื้อนในดินที่ก่อให้เกิดการปนเปื้อนในผลผลิต
• ในวัตถุอันตรายในการผลิตตามข้อบังคับของกรมวิชาการเกษตร
• การเก็บรักษาและขนย้ายต้องมีโรงเรือนที่ได้มาตรฐาน
• มีการบันทึกข้อมูลการใช้วัตถุอันตรายและป้องกันศัตรูพืช
• ปลอดศัตรูพืชหลังเก็บเกี่ยว
• มีการคัดแยกคุณภาพของผลผลิตออกอย่างชัดเจน
• เครื่องไม้เครื่องมือในการเก็บเกี่ยวต้องสะอาดและปลอดสารปนเปื้อน

• เครื่องหมาย Q จะคลอบคลุมมาตฐานต่าง ๆ เช่น GAP ,GMP ,HACCP.CoC ,เกษตรอินทรีย์ เป็นต้น
• เพื่อเผยแพร่ความรู้ความเข้าใจ คุณภาพสินค้าเกษตร และอาหารคุณภาพภายใต้เครื่องหมาย Q
• สร้างแรงจูงใจให้ผู้ผลิต ผลิตสินค้าภายใต้เครื่องหมาย Q และพัฒนาผู้ผลิตให้เข้าสู่ระบบมาตรฐานของกระทรวงมากขึ้น

• เป็นนิติบุคคลและมีความสนใจในการขอรับการตรวจรับรอง
• ให้ความร่วมมือคณะผู้ตรวจรับรอง
• ปฏิบัติตามหลักเกณฑ์ของการตรวจรับรอง
• สถานที่จำหน่ายต้องมีสินค้าภายใต้เครื่องหมาย Q ทั้งการผลิตระดับฟาร์มและแปรรูป และมีสินค้าจำหน่ายอย่างสม่ำเสมอด้วย

คุณสมบัติของเกษตรกร

           ต้องเป็นเจ้าของหรือผู้ถือสิทธิในการดำเนินการผลิตหรือเป็นผู้ได้รับมอบหมาย จากเจ้าของหรือผู้ถือครองสิทธิในการดำเนินการผลิต ให้ดำเนินการผลิตพืชที่ระบุในแบบคำร้องขอใบรับรองฟาร์มตามระบบการจัดการ คุณภาพ : การปฏิบัติทางการเกษตรที่ดีสำหรับพืช
เป็นผู้ที่มีชื่ออยู่ในทะเบียนราษฏร์ กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย เป็นผู้ที่มีความรู้ ความสามารถ และเข้าใจกระบวนการผลิต พืชที่ระบุในแบบคำร้องขอใบรับรองฟาร์มตามระบบการจัดการคุณภาพ : การปฏิบัติทางการเกษตรที่ดีสำหรับพืช เห็นด้วยโดยไม่มี
ข้อขัดแย้งกับนโยบายคุณภาพและวัตถุประสงค์คุณภาพที่ระบุในเอกสารระบบการจัดการคุณภาพ : GAP พืชที่ขอการรับรอง ต้อง ผ่านการอบรมหลักสูตรระบบการจัดการคุณภาพ : การปฏิบัติทางการเกษตรที่ดีสำหรับพืชที่กรมวิชาการเกษตรกำหนด

       เกษตรกรต้องปฏิบัติตามและหมั่นปรับปรุงฟาร์มและกระบวนการผลิตให้ครบถ้วนตาม ระบบการจัดการคุณภาพการปฏิบัติทางการเกษตร ที่ดีสำหรับพืช เกษตรกรต้องควบคุมดูแลและเอาใจใส่ตรวจสอบฟาร์มและกระบวนการผลิตของตนเองให้ อยู่ในระบบการจัดการคุณภาพ : การปฏิบัติทางการเกษตรที่ดีสำหรับพืช กรณีมีการเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นภายในฟาร์มเช่นการเปลี่ยนผู้ปฏิบัติงานเป็นต้น เกษตรกรต้องให้ความสนใจงานในจุดนั้นเป็นกรณีพิเศษหากไม่แน่ใจว่าจะเป็นไปตามระบบให้นัด หมายที่ปรึกษาหรือคณะผู้ตรวจรับรองไปให้คำปรึกษา
หรือตรวจประเมินต่อไป

เกษตรกรที่มีภูมิลำเนาหรือฟาร์มในจังหวัดชัยนาท กาญจนบุรี นครนายก นครปฐม นครสวรรค์ นนทบุรี ปทุมธานี พระนครศรีอยุธยา เพชรบุรี ราชบุรี ลพบุรี สมุทรปราการ สมุทรสงคราม สมุทรสาคร สระบุรี สิงห์บุรี สุพรรณบุรี อ่างทอง อุทัยธานี และกรุงเทพมหานคร ขอรับและยื่น แบบคำร้องขอรับรองฟาร์ม ได้ที่

สำนักวิจัยและพัฒนาการเกษตรเขตที่ 5 ต.บางหลวง อ.สรรพยา จ.ชัยนาท 17150 โทรศัพท์ 0-5641-3044, 415458 โทรสาร 0-5641-3045,416534
ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรสุพรรณบุรี อ.อู่ทอง จ.สุพรรณบุรี 72160 โทรศัพท์ 0-3555-1542-3 โทรสาร 0-3555-1543
ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรปทุมธานี ม.13 ต.คลอง 1 อ.คลองหลวง จ.ปทุมธานี 12120 โทรศัพท์ 0-2529-0713 โทรสาร 0-2529-0713
ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรราชบุรี ม.1 ต.อ่างทอง อ.เมือง จ.ราชบุรี 70000 โทรศัพท์ 0-3233-7407 โทรสาร 0-3233-7407
ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรลพบุรี อ.เมือง ปท.โคกตูม จ.ลพบุรี 15210 โทรศัพท์ 0-3649-9180-1 โทรสาร 0-3649-9481
ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรกาญจนบุรี 3 ม.5 ต.หนองหญ้า อ.เมือง จ.กาญจนบุรี 71000 โทรศัพท์ 0-3451-5853 โทรสาร 0-3451-5933
ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรเพชรบุรี ต.สามพระยา อ.ชะอำ จ.เพชรบุรี 76120 โทรศัพท์ 0-3247-1450,0-3247-2452 โทรสาร 0-3247-2452

ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรนครปฐม ต.ทุ่งขวาง อ.กำแพงแสน จ.นครปฐม 73140 โทรศัพท์/โทรสาร 0-3435-1487

 ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรนครสวรรค์ อ.ตากฟ้า จ.นครสวรรค์ 60190 โทรศัพท์/โทรสาร  0-5630-0145

ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรอุทัยธานี
สำนักงานเกษตรจังหวัดชัยนาท โทรศัพท์ 0-5641-2600 โทรสาร 0-5641-3047
สำนักงานเกษตรจังหวัดกาญจนบุรี โทรศัพท์ 0-3451-1254 โทรสาร 0-3451-2924
สำนักงานเกษตรจังหวัดนครนายก โทรศัพท์ 0-3731-2710 โทรสาร 0-3731-1289
สำนักงานเกษตรจังหวัดนครปฐม โทรศัพท์ 0-3425-4435,0-3425-9612 โทรสาร 0-3421-8756
สำนักงานเกษตรจังหวัดนครสวรรค์ โทรศัพท์ 0-5622-2789,0-5622-9078,0-5622-9445,0-5622-4915 โทรสาร 0-5622-7002
สำนักงานเกษตรจังหวัดนนทบุรี โทรศัพท์ 0-1826-2512 โทรสาร 0-2591-6928
สำนักงานเกษตรจังหวัดปทุมธานี โทรศัพท์ 0-2581-7966,0-1802-2149
สำนักงานเกษตรจังหวัดพระนครศรีอยุธยา โทรศัพท์ 0-3533-6583 โทรสาร 0-3533-6559
สำนักงานเกษตรจังหวัดเพชรบุรี โทรศัพท์ 0-3242-5507 โทรสาร 0-3241-9400
สำนักงานเกษตรจังหวัดราชบุรี โทรศัพท์ 0-3231-5717,0-3233-7889 โทรสาร 0-3231-5059
สำนักงานเกษตรจังหวัดลพบุรี โทรศัพท์ 0-3642-1191 โทรสาร 0-3641-1296
สำนักงานเกษตรจังหวัดสมุทรปราการ โทรศัพท์ 0-2389-2344 โทรสาร 0-2395-4139
สำนักงานเกษตรจังหวัดสมุทรสงคราม โทรศัพท์ 0-3471-1711,0-3472-0766 โทรสาร 0-3471-1705
สำนักงานเกษตรจังหวัดสมุทรสาคร โทรศัพท์ 0-1298-5719 โทรสาร 0-3442-6995
สำนักงานเกษตรจังหวัดสระบุรี โทรศัพท์ 0-3931-9025 โทรสาร 0-3621-1443
สำนักงานเกษตรจังหวัดสิงห์บุรี โทรศัพท์ 0-3651-2396 โทรสาร 0-3651-1642
สำนักงานเกษตรจังหวัดสุพรรณบุรี โทรศัพท์ 0-3555-5108 โทรสาร 0-3554-5451
สำนักงานเกษตรจังหวัดอ่างทอง โทรศัพท์ 0-3562-0054,0-3561-1296 โทรสาร 0-3561-2011
สำนักงานเกษตรจังหวัดอุทัยธานี โทรศัพท์ 0-5651-1116 โทรสาร 0-5651-2002

หลักฐานในการยื่นแบบคำร้องขอรับรองฟาร์ม

หลักฐานประกอบการยื่นแบบคำร้องขอรับรองฟาร์ม ได้แก่
สำเนาบัตรประชาชน ของผู้ร้องขอ หรือ ผู้แทน 1 ฉบับ
สำเนาทะเบียนบ้าน 1 ฉบับ
เกษตรกรกรอบแบบคำร้องให้ครบถ้วน และยื่นแบบคำร้องต่อเจ้าหน้าที่พร้อมหลักฐาน เจ้าหน้าที่จะรับแบบคำร้องพร้อมหลักฐาน รวบรวม และส่งบัญชีรายชื่อเกษตรกรที่มีคุณสมบัติครบให้ 1) หน่วย ตรวจรับรอง
ระบบการจัดการคุณภาพ: การปฏิบัติทางการเกษตรที่ดีสำหรับพืช(CB)และ 2) คณะที่ปรึกษาและคณะผู้ตรวจรับรองในพื้นที่ ทราบเพื่อวางแผนและกำหนดนัดหมายการให้คำปรึกษาและตรวจประเมินต่อไป เกษตรกรรับทราบกำหนดการให้คำปรึกษา
(ถ้ามี)และกำหนดการตรวจรับรองและรอรับการให้คำปรึกษาและการตรวจรับรอง

คุณสมบัติของฟาร์มที่ขอการรับรอง

ฟาร์มที่จะขอการรับรองต้องมีคุณสมบัติดังนี้
ต้องเป็นพื้นที่ที่ไม่มีวัตถุอันตรายที่จะทำให้เกิดการตกค้างหรือปนเปื้อนใน ผลิตผลและน้ำใช้ภายในฟาร์มต้องได้จากแหล่งที่ไม่มี สภาพแวดล้อมซึ่งก่อให้เกิดการปนเปื้อน เป็นสวนเดี่ยวหรือฟาร์มเดี่ยวหมายถึงสวนหรือฟาร์มที่มีการปลูกพืชชนิดเดียว หรือเป็น สวนแซมหรือฟาร์มแซมหมายถึงสวนหรือฟาร์มที่มีการปลูกพืชตั้งแต่2ชนิดขึ้นโดย มีจำนวนต้นชนิดใดชนิดหนึ่งมากกว่า ร้อยละ 50ของจำนวนต้นทั้งหมดและหากต้องการขอรับรองเกษตรกรต้องมีมาตรการหรือข้อ ปฏิบัติที่ยืนยันได้ว่าการจัดการใดๆกับพืช ชนิดใดหนึ่งในแปลงจะไม่มีผลกระทบหรือก่อให้เกิดความเสียหายต่อวิธีปฏิบัติ ตามระบบการจัดการคุณภาพ:การปฏิบัติทางการ เกษตรที่ดีสำหรับพืชชนิดที่ขอรับรอง ต้องมีพื้นที่ปลูกไม่น้อยกว่า3ไร่กรณีเป็นไม้ผลหรือไม้ยืนต้นและไม่น้อย กว่า1ไร่กรณีเป็น พืชฤดูเดียวหรือหลายฤดู

1.มาตรฐาน Global GAP

        เป็นมาตรฐานที่จัดขึ้นโดยเอกชนยุโรป โดยควบคุมการผลิตสินค้าอย่างครบวงจร ได้แก่ พืชผัก ปศุสัตว์ และสัตว์น้ำ เกษตรกรต้องเป็นผู้ติดต่อหน่วยงานที่ออกใบรับรองให้เข้าไปตรวจสอบ โดยมีขั้นตอนดังนี้

• เกษตรต้องแจ้งความจำนงขอใบรับรอง
• เกษตรกรปรับตัวและนำแนวมาตรฐานไปปฏิบัติ (3 เดือน)
• ทำการประเมินเพื่อนำไปปรับปรุงแนวทางการปฏิบัติอีกครั้ง
• หน่วยงานไปประเมินมาตรฐานฟาร์ม ถ้าตรงตามมาตรฐาน Global GAP เกษตรกรก็จะได้ใบรับรองดังกล่าว
• ใบรับรองมีอายุ 1 ปี

2.มาตรฐาน EU GAP

        กำหนดเพื่อควบคุมสนค้าเกษตรและอาหารไม่ให้เกิดโทษกับชีวิต ผู้ผลิตและผู้ส่งออกนั้นต้องควบคุมคุณภาพผักผลไม้ในทุก ๆ ขั้นตอนการผลิต การส่งออกนั้นต้องผ่านมาตรฐานการปฏิบัติทางการเกษตรที่ดี หรือ Q-GAP จากกรมวิชาการเกษตรเสียก่อน 

3.มาตรฐาน ASEAN GAP

        มาตรฐานการผลิตผักผลไม้สดในภูมิภาคอาเซียน พัฒนาขึ้นจากมาตรฐาน GAP ของแต่ละประเทศ ได้แก่ ไทย มาเลเซีย ฟิลิปปินส์ และสิงคโปร์ เพื่อให้มั่นใจได้ว่าผักผลไม้ที่ผลิตในอาเซียนมีคุณภาพและปลอดภัย สุดท้ายเพื่อความสะดวกทางการค้าระหว่างภูมิภาคนั่นเอง

จะเห็นได้ว่าการขอใบรับรองต่าง ๆ ค่อนข้างมีความยุ่งยาก แต่ก็ใช่ว่าจะทำไม่ได้เลยถ้าเราให้ความสำคัญกับสุขภาพของผู้บริโภค ทั้งยังเป็นการการันตีผลผลิตของเกษตรกรด้วยว่าเป็นผลิตที่ดี มีคุณภาพเชื่อถือได้ เป็นการรองรับตลาดพืชเกษตรที่เราปลูกด้วย

..โดยมาตรฐานต่าง ๆ จะใช้เป็นเครื่องหมายประกันความมั่นใจของผู้บริโภค..

 

ที่มาและรูปภาพ : หนังสือผักปลอดสารพิษ ทำได้…รายได้งาม  ,สำนักวิจัยและพัมฯาการเกษตร .organicfarmthailand