รางปลูกผักไฮโดรโปนิกส์ทำเองง่ายนิดเดียว 

สำหรับใครที่อยากทำรางปลูกผักไฮโดรโปนิกส์เอง ก็ทำได้ไม่ยากนะคะ ทำกันง่ายๆโดยใช้ท่อ PVC ทั่วไป ก็สามารถสร้างรางปลูกผักไว้ทานเองได้แล้ว โดยไม่ต้องไปหาซื้อรางปลูกผักแพงๆมาทดลองปลูกกัน ข้อดีของการสร้างรางปลูกผักไฮโดรเองนั้นยังเป็นเรื่องของพื้นที่ของรางที่สามารถทำให้เข้ากับพื้นที่ในบ้านที่เรามีอยู่ได้ลงตัวกว่าแปลงสำเร็จค่ะ วันนี้เรามีตัวอย่างดีๆของ คุณตั้ม ซิงกอร์ (สมาชิกเว็บพันทิปดอทคอม) ที่สร้างรางปลูกผักไฮโดรโปนิกส์เองและสามารถปลูกผักทานเองได้จริงมาให้ดูกันนะคะ ส่วนขั้นตอนการสร้างรางจะเป็นแบบไหน ราคาวัสดุอุปกรณ์การสร้างรางจะไม่แพงจริงหรือป่าว ต้องมาดูกันค่ะ  

สวัสดีผู้ที่สนใจการเกษตรทุกท่านครับ วันนี้ผมจะมานำเสนอการสร้างรางปลูกผักไฮโดรโปนิกส์กึ่งน้ำลึกจากท่อ PVC สืบเนื่องจากเมื่อก่อนผมคิดจะปลูกผักในระบบนี้ แต่ก็ติดปัญหาที่เราไม่สามารถหารางปลูกมาทดลองปลูกได้ ชุดทดลองปลูกตอนนั้นก็แพงกว่าปัจจุบันมาก เรียกได้ว่า 1 ชุด ราคา 3,000 กว่าบาทขึ้นไปเลยทีเดียว จึงค้นหาข้อมูลจนได้เป็นแนวทางและแรงบันดาลใจที่ทำให้ผมหันมาปลูกผักในระบบไฮโดรโปนิกส์ครับ

 แต่จากการใช้ท่อ PVC ขนาด 2 นิ้ว โดยให้น้ำไหลผ่าน ในสภาพพื้นที่บ้านผมเกิดปัญหาน้ำในระบบร้อนทำให้รากเน่าตาย หากผักเจริญเติบโตเต็มที่ รากจะคับรางทำให้น้ำไหลไม่สะดวก และปัญหาความเสถียรเรื่องพลังงานไฟฟ้าเพราะบ้านผมไฟดับบ่อย (ชนบทฝนตกนิดหน่อยไฟฟ้าก็ดับแล้ว ฮ่า ๆ) หากเราไม่เฝ้าผักไว้ ผักก็จะเหี่ยว และถ้าไฟฟ้าดับนานเกิน 15-30 นาที ผักอาจถึงตายได้ จึงเป็นเหตุให้ต้องปรับระบบรางน้ำไหลผ่านเป็นระบบอื่น ซึ่งก็ได้ระบบรางกึ่งน้ำลึกมาแทน (น้ำลึก 2-4 เซนติเมตร) ซึ่งท่อ PVC ขนาด 2 นิ้วที่ใช้นั้นไม่เหมาะสม เป็นเหตุให้ต้องเปลี่ยนจากขนาด 2 นิ้ว เป็นขนาด 3 นิ้ว แล้วตั้งโต๊ะในแนวระนาบแทน เพื่อให้มีน้ำขังในท่อ กรณีเกิดเหตุไฟดับเป็นชั่วโมง ผักจะได้ไม่ตายครับ

- สิ่งที่เราต้องมีนะครับ 

          1. สว่าน - ใช้เจาะท่อ

          2. ปากกาเคมีหรือดินสอ - ใช้จุดทำเครื่องหมายระยะรูที่เราจะเจาะ

          3. ไม้บรรทัดหรือเครื่องมือวัด 

          4. อุปกรณ์ใช้เขี่ยท่อที่ติดโฮลซอ (ผมใช้ตะปูยาว 3 นิ้ว งอปลาย)

          5. ดอกสว่าน 5.0 ใช้เจาะรูน้ำออก ท่อส่งน้ำเข้าโต๊ะปลูก และใช้เจาะนำร่องในการเจาะท่อปลูก (เจาะนำร่องของผมใช้เบอร์เล็กกว่าอีก 1 ดอก)

          6. โฮลซอขนาด 13/8 นิ้ว หรือ 35 มิลลิเมตร และขนาด 7/8 นิ้ว หรือ 22 มิลลิเมตร

          7. ตะไบกลม - ใช้ลับขอบท่อที่เจาะ

          8. ท่อ PVC ฝาครอบ ข้อต่อ (ที่จะใช้ทำโต๊ะปลูกและระบบส่งน้ำ) แล้วแต่เราจะออกแบบครับ แต่ท่อปลูกผักในระบบนี้เป็นท่อ 3 นิ้ว เอาขอบบางพอครับไม่ต้องเอาหนา

          9. ปั๊มน้ำตู้ปลาและถังน้ำสารละลาย

- กระถางที่ผมใช้ปลูกผักเป็น กระถางนิ้ว ซึ่งเป็นกระถางสำหรับใช้อนุบาลกล้วยไม้ครับ - ใครสนใจกระถางคลิ๊ก   ถ้วยปลูกดำ

- อันดับแรกมัดท่อที่เราจะเจาะให้แน่นทั้งหัวและท้าย ป้องกันรูไม่ตรง เพราะเราไม่มีสว่านแท่น

- จากนั้นทำการวัดระยะห่างระหว่างรูที่จะเจาะเป็นช่องปลูก โต๊ะปลูกใหญ่ผมใช้ระยะ 20 เซนติเมตร โต๊ะอนุบาล 2 และโต๊ะปลูกผักไทย-จีนผมใช้ระยะ 15 เซนติเมตร ส่วนโต๊ะอนุบาล 1 ผมใช้ระยะ 6 เซนติเมตรครับ แล้วใช้ปากกาจุดเพื่อกำหนดตำแหน่งไว้ จากนั้นทำการเจาะนำแล้วตรวจสอบดู หากรูไหนเบี้ยวมากต้องเจาะใหม่ให้ตรงมากที่สุด

- แล้วทำการเจาะจริงกับโฮลซอขนาด 35 มิลลิเมตรครับ

- เมื่อเจาะเสร็จก็จะได้แบบในรูปครับ รูปที่ 1 เป็นท่อปลูกขนาด 3 นิ้ว รูปที่ 2 เป็นรางอนุบาล 1 ครับ

- โต๊ะปลูกใหญ่ท่อ 3 นิ้ว หากทำเป็นโต๊ะยาวเกิน 2 เมตร แนะนำให้เจาะรูระบายอากาศด้วยครับ ใช้โฮลซอขนาด 22 มิลลิเมตรเจาะ (หากใช้ขนาด 35 มิลลิเมตร สัตว์ตระกูลกบจะลงไปไข่ไว้ในรางได้) โดยนับจากหัวรางปลูกไป 2 ช่อง แล้วเจาะตรงกลางระหว่างช่องที่ 2 กับช่องที่ 3 จากนั้นนับช่องที่ 3 เป็น 1 นับไป 4 แล้วเจาะตรงกลางระหว่างช่องที่ 4 กับช่องที่ 5 จากนั้นนับช่องที่ 5 เป็น 1 นับไป 4 แล้วเจาะเหมือนเดิม ทำอย่างนี้วนไปเรื่อย ๆ จนกว่าจะหมดรางครับ

- เมื่อเจาะเสร็จแล้วให้ใช้ตะไบกลมลบเหลี่ยมรอยเจาะครับ หากไม่ลบเวลาถอนผักมันจะบาดราก ทำให้รากขาด เสร็จแล้วได้แบบนี้ครับ สวย สะอาด ไม่บาดมือ

- จะใส่กระถางได้แบบในรูปครับ โฮลซอขนาด 35 มิลลิเมตร จะยัดกระถางเข้าไปไม่สุดนะครับ ข้อดีของมันคือเมื่อนำกระถางใส่ในช่องแล้วจะแน่น ทำให้เวลาลมพัดต้นผักจะไม่เอียงหรือหลุดออกจากรางปลูกง่าย ๆ (หากฟองน้ำไม่หลุดจากกระถาง)

- ต่อไปเรามาทำฝาครอบท้ายรางกันครับ เริ่มจากนำฝาครอบ PVC ขนาด 3 นิ้วมาเจาะด้วยโฮลซอขนาด 22 มิลลิเมตรครับ โดยวัดจากเส้นผ่านศูนย์กลาง (เอาให้เข้ากลางที่สุดก็แล้วกัน) วัดจากขอบของฝาครอบลงมา 6 เซนติเมตร แล้วเจาะครับ (รูป 1) ตะไบขอบออกเล็กน้อย จากนั้นนำข้องอ PVC ขนาด ½ นิ้วเกลียวนอก (รูป 2) มาทากาวทาท่อตรงเกลียวและโคนเกลียว แล้วยัดลงในรูที่เราเจาะ (รูป 3) ให้ข้องอชี้ลงในแนวเส้นผ่านศูนย์กลาง ทากาวรอยต่อด้านนอกอีกชั้นกันรั่วก็จะได้เหมือนในรูป 4 ครับ

- เมื่อทุกอย่างพร้อมก็นำท่อที่ทำเป็นรางปลูก ฝาครอบปิดหัวราง (ใช้ข้องอ PVC ขนาด 3 นิ้ว) ฝาครอบปิดท้ายราง (ฝาครอบที่เราทำ) เอาทั้งหมดมาประกอบเข้าด้วยกัน (จะทากาวกันรั่วหรือไม่แล้วแต่ความสมัครใจนะครับ) ของผมทาเพราะถ้าไม่ทามันจะมีน้ำซึมออกมาตลอดครับ เสร็จแล้วก็ทาสีขาวครึ่งบนของรางครับ

- ใช้ตะขอเกี่ยวกระเบื้องมุงหลังคา (ถูกดี) ดัดเหมือนในรูปครับ แต่ให้เล็กกว่าท่อที่เป็นรางสัก 2-3 มิลลิเมตร เพื่อใช้เป็นตัวยึดรางปลูก โดยนำมาผูกติดไว้กับคานแรกหัวแปลงของโต๊ะ และปลูกตามระยะของแต่ละรางปลูกครับ (ของผมโต๊ะบนสุดใช้ระยะ 30 เซนติเมตรครับ เพื่อให้มีแสงส่องลงมาถึงชั้น 2 และ 3 ด้วย)

- ที่ยึดรางท่อขนาด 3 นิ้วครับ

- ที่ยึดรางท่อขนาด 2 นิ้วครับ

- เสร็จแล้วก็นำรางปลูกประกอบเข้ากับโต๊ะ ตั้งรางปลูกให้อยู่ในระดับเดียวกัน (ไม่ต้องเอียง หากเอียงน้ำจะไม่ขังในท่อ เวลาไฟดับผักจะตาย) วางระบบน้ำเข้าจากในรูปของผมอันนี้เป็นแปลงปลูกยาว 2 เมตร ใช้ท่อ 2 ชั้น โดยมีท่อซ้อนกัน 1 แถว ผมเดินน้ำเข้าท่อบนครับ จากนั้นต่อปลายท่อท้ายรางบนมาเข้าเป็นท่อจ่ายน้ำให้รางด้านล่าง 5 รางปลูก โดยใช้ท่อพีวีซีขนาด ½ นิ้ว ในการจ่ายน้ำเจาะด้วยดอกสว่าน 5.0 ตรงตำแหน่งกลางรางปลูกที่ท่อส่งน้ำไหลผ่าน

- หัวท่อส่งน้ำ ผมใช้ข้องอต่อลงไปในท่อปลูกต่อฝาครอบ แล้วเจาะรูฝาครอบครับ อันนี้ใช้เป็นตัวยึดแนวท่อส่งน้ำกับปากรางปลูกไม่ให้ท่อจ่ายน้ำออกจากรางปลูก เวลาเราเดินชนโต๊ะหรือมีอะไรไปกระแทกมันเข้า

- อันนี้ท่อส่งน้ำที่รางปลูกแถวกลางครับ

- หากทำท่อส่งน้ำเข้ากลางโต๊ะแล้วแยกซ้าย-ขวา ก็จะทำการต่อข้องอลงไปที่ปลายท่อทั้งซ้ายและขวาครับ เพื่อยึดไว้ไม่ให้จ่ายน้ำออกไปนอกท่อรางปลูก

- ดอกสว่าน 5.0

- ในส่วนท้ายราง ให้เจาะท่อพีวีซีขนาด 1.5 นิ้ว ด้วยโฮลซอขนาด 35 มิลลิเมตร ตรงตำแหน่งที่จะยึดรางปลูก แล้วนำมาสวมตรงปลายข้องอของฝาครอบท้ายรางปลูก เพื่อเป็นการยึดรางปลูกให้มีระยะห่างเท่ากัน แล้วตั้งระดับให้ด้านที่ยึดท่อแรกสูงกว่าท่อสุดท้าย (ด้านที่ต่อท่อน้ำกับถังสารละลาย)

- หากท่อสุดท้ายหรือท่อก่อนหน้านี้ มีระดับข้องอที่อยู่สูงกว่าท่อส่งน้ำกลับ ให้นำท่อพีวีซีขนาด ½ นิ้ว สั้น ๆ มาต่อให้ปากท่อลงไปในรางครับ ไม่อย่างนั้นน้ำจะไม่ลงในท่อส่งน้ำกลับ

- ท่อส่งน้ำกลับเมื่อต่อครบทุกรางแล้ว ให้ต่อข้องอหรือสามทางแยกลงในแนวดิ่ง แล้วทำการลดขนาดท่อจาก 1.5 นิ้ว ไปเป็น 1 นิ้ว แทนครับ (เพราะท่อขนาด 1 นิ้ว ถูกกว่า)

- เดินท่อน้ำกลับมายังถังสารละลาย ถังน้ำผมใช้ถังทรงสูงขนาด 14-16 แกลอน  ระดับน้ำยิ่งสูงยิ่งดีครับ เพราะมันจะทำให้ปั๊มส่งน้ำได้สูงและมากขึ้นครับ

- ต่อปั๊มกับท่อส่งน้ำ เติมน้ำ เปิดปั๊ม เพื่อทดสอบระบบ หากไม่รั่วและน้ำกลับมาลงถังได้ ไม่ล้นตรงไหน ก็ทำการปลูกได้เลยครับ เป็นอันเสร็จสิ้น (ปั๊มน้ำผมใช้ขนาด AP 2500 หรือ AP 2550 เนื่องจากระบบรางปลูกของผมสูงจากพื้นเกือบ 1.5 เมตรครับ)

- เมื่อระบบเสร็จสมบูรณ์ก็ปิดฝาถัง เพื่อป้องกันสิ่งปนเปื้อนจะลงไปในถังและป้องกันการเกิดตะไคร่น้ำ แต่ควรเปิดฝาถังให้อากาศเข้าได้นิดหน่อย เพื่อระบายความร้อนของน้ำในระบบปลูกด้วยครับ 

- เสร็จแล้วครับ แค่นี้เราก็ข้ามปัญหาเรื่องไฟดับไปได้เลย หากไฟดับให้ขึงสแลนช่วยในช่วงเที่ยงหรือบ่ายด้วยนะครับ ถึงน้ำในรางจะไม่ร้อนจนทำให้รากผักเน่าได้ แต่อากาศด้านบนยังร้อนอยู่ก็ทำให้ผักเหี่ยวได้เช่นกันครับ (เรื่องราคาหรือต้นทุนการทำไม่ต้องถามผมนะครับ เพราะผมจำไม่ได้แล้ว ให้คุณนำวัสดุต่าง ๆ ที่ผมกล่าวมาข้างต้นไปถามที่ร้านก่อสร้างแถวบ้านเอานะครับ แต่ละที่ราคาจะไม่เท่ากันครับ)

- การทำความสะอาดรางปลูกท่อขนาด 2 นิ้ว และท่อขนาด 1.5 นิ้ว ให้ใช้แปรงถูขวดนมเด็กถูในรางได้เลยครับ ส่วนท่อใหญ่ให้คว่ำท่อ โดยเอาช่องปลูกลง แล้วฉีดน้ำแรงดันสูง ๆ เหมือนที่เขาล้างรถเข้าไปแทนการถูครับ

- ช่องปลูกที่ใช้โฮลซอขนาด 35 มิลลิเมตร รูเจาะจะสามารถยึดกระถางนิ้วกล้วยไม้ได้ดีครับ เมื่อปลูกแล้วต้นจะไม่โยกไป-มา (ยกเว้นต้นมันยืน)

- ต้นนี้...กวางตุ้งฮ่องเต้

- ต้นนี้...ผักชี ปลูกวิธีนี้ได้กินรากด้วยนะครับ ฮ่า ๆ ปลูกในฟองน้ำต้องมานั่งแกะฟองน้ำอีก

 - หมดแล้วครับ ขอจบด้วยต้นสตรอว์เบอร์รี่ละกันครับ กำลังทดลองปลูกอยู่ ต้นนี้เพาะจากเมล็ดครับ

ก็จบแล้วนะคะสำหรับการสร้างรางปลูกผักไฮโดรโปนิกส์เองที่บ้าน ใครคันไม้คันมืออยากลองไปทำเองแล้วบ้างอย่ารอช้านะคะเดี๋ยวจะหมดไฟปลูกผักเสียก่อน H2O Hydro Garden สนับสนุนให้ทุกท่านปลูกผักทานเองที่บ้านนะคะ จะได้สุขภาพดีทั้งกายและใจเลยจ้า

ส่วนใครมองหาอุปกรณ์การปลูก ถ้วยปลูก ปุ๋ยสำหรับปลูกผักไฮโดร ฟองน้ำ เมล็ดผัก สามารถดูได้ที่นี่นะคะ คลิ๊กได้เลย

ขอขอบคุณข้อมูลและภาพประกอบจาก คุณ ตั้ม ซิงกอร์ สมาชิกเว็บไซต์พันทิปดอทคอม